27. Festiwal Gorski 2022

Filmy:
Tango Aconcagua - 14' - film dokumentalny, 1988
reżyseria i scenariusz: Krzysztof Lang, zdjęcia; Wanda Rutkiewicz, Jacek Czerwiński, Jacek Mierosławski, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych. Nagrody: 1988 Graz (Międzynarodowy Festiwal Filmów Górskich) - I Nagroda.

Temperatura Wrzenia - 31' - film dokumentalny, 1976
Reportaż o polskiej ekspedycji wysokogórskiej w góry Karakorum w 1975 roku. Wyprawie kobiecej (Anna Okopińska, Alicja Bednarz, Alison Chedwick - Onyszkiewicz, Anna Czerwińska, Ewa Abgarowicz, Halina Kruger - Syrokomska, Krystyna Palmowska, Maria Mitkiewicz, Sylva Kysylkova), kierowanej przez Wandę Rutkiewicz, towarzyszył zespół męski (Leszek Cichy, Andrzej Łapiński, Marcin Zachariasiewicz, Marek Janas, Krzysztof Zdzitowiecki, Andrzej Zajączkowski) pod kierownictwem Janusza Onyszkiewicza. Przedsięwzięcie zakończyło się sukcesem - zdobyciem dwóch szczytów: Gasherbrum II i dziewiczego Gasherbrum III. Te znaczące w świecie alpinizmu osiągnięcia sportowe pozostają jednak w tle filmu. Realizatorzy bowiem skoncentrowali swoją uwagę na roli kierownika wyprawy, a przede wszystkim na relacjach między nim a zespołem. Dlatego też sceny ostrych dyskusji w kolejnych bazach, rozmów prowadzonych w namiotach i przez radiotelefon, obnażających konflikt między większością grupy a Wandą Rutkiewicz, zdominowały film i skupiły uwagę widza. Zarzuty wobec kierowniczki wyprawy wynikające niekiedy z prywatnych ambicji i animozji, z osobistych dramatów i rozczarowań uczestników, a niekiedy mających uzasadnienie w "dyktatorskich" metodach działania Wandy Rutkiewicz, dotyczą zarówno jej decyzji na poszczególnych etapach wyprawy, jak i stylu ich podejmowania. Spory, w których emocje dochodzą do tytułowej "temperatury wrzenia", nie przesłaniają jednak całkowicie samego wyczynu. Kamera rejestruje też inne wydarzenia związane z wyprawą: przygotowania zespołu do ekspedycji, negocjacje ze zbuntowanymi tragarzami pakistańskimi, stopniową, mozolną realizację zadań, zakładanie baz i wytyczanie tras, walkę z zimnem, własnym zmęczeniem i słabością, i wreszcie zakończony sukcesem atak na szczyt. [TVP]


Gdybyś przyszedł pod tę ścianę - 16' - film dokumentalny, 1985 
Relacja z wyprawy alpinistycznej Wandy Rutkiewicz na szczyt Aconcagua w roku 1985 z ukazaniem materiałów archiwalnych z wyprawy francuskiej na ten szczyt w 1954 roku. [TVP]

Góry i skrzydła. Opowieść o Adamie „Akarze” Karpińskim Krzysztofa Marchlewicza to biografia żołnierza, konstruktora lotniczego, pilota i alpinisty, kierownika pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje. Książka przedstawia nie tylko koleje losu Adama Karpińskiego. Doskonale udokumentowana biografia jest bowiem jednocześnie próbą wniknięcia w skomplikowane realia międzywojnia, epoki, dla której Karpiński stał się symbolem wysokogórskich aspiracji. Pomimo trudnej sytuacji ekonomicznej ówczesnej Rzeczypospolitej Polacy starali się osiągnąć światowy poziom w alpinizmie i dzięki zaangażowaniu całego środowiska górskiego w pewnym sensie się to udało. Chociaż ani nie zdobyto Everestu, ani nie przekroczono magicznej linii 8000 m, to jednak droga poprowadzona na Nanda Devi East zyskała uznanie w świecie, stając się prologiem do wielkiej himalajskiej historii, którą miały napisać kolejne pokolenia polskich wspinaczy. 
Nanda Devi East 1939 to film który przenosi widza do lata 1939 roku. Prezentowany materiał  powstał w trakcie wyprawy na Nanda Devi East. Operatorem kamery był Stefan Bernadzikiewicz, zastępowany niekiedy przez Adama Karpińskiego. Pierwszych kilkanaście minut filmu odnalazły w British Film Institute w Londynie i upowszechniły Anna T. Pietraszek i Aneta Naszyńska. W 2021 w zbiorach Centralnej Biblioteki Górskiej PTTK w Krakowie Sebastian Kłosok odnalazł jeszcze jedną rolkę filmu z 1939 r. Zawiera ona nieznane dotąd ujęcia z drugiego etapu wyprawy – nieudanej i zakończonej śmiercią Bernadzikiewicza i Karpińskiego próby zdobycia Tirsuli. Scalenie tych materiałów pozwala na prezentację całości zachowanego dorobku filmowego pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje.  


Nanda Devi East 1939 to film (pozakonkursowy), który przenosi widza do lata 1939 roku. Prezentowany materiał  powstał w trakcie wyprawy na Nanda Devi East. Operatorem kamery był Stefan Bernadzikiewicz, zastępowany niekiedy przez Adama Karpińskiego. Pierwszych kilkanaście minut filmu odnalazły w British Film Institute w Londynie i upowszechniły Anna T. Pietraszek i Aneta Naszyńska. W 2021 w zbiorach Centralnej Biblioteki Górskiej PTTK w Krakowie Sebastian Kłosok odnalazł jeszcze jedną rolkę filmu z 1939 r. Zawiera ona nieznane dotąd ujęcia z drugiego etapu wyprawy – nieudanej i zakończonej śmiercią Bernadzikiewicza i Karpińskiego próby zdobycia Tirsuli. Scalenie tych materiałów pozwala na prezentację całości zachowanego dorobku filmowego pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje.  

Po filmie:
Rozmowa i prezentacja oparta będzie na biografii Adama „Akara” Karpińskiego pt. "Góry i skrzydła" autorstwa Krzysztofa Marchlewicza. Książka bierze udział w konkursie KSIĄŻKA GÓRSKA ROKU 2022. Wydawcą jest Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie.

Adam „Akar” Karpiński – kierownik pierwszej polskiej wyprawy himalajskiej, lotnik i konstruktor. Swą karierę wojskową przekuł w pasję lotniczą podczas wojny polsko-bolszewickiej. Gdy nastał pokój, pochłonęła go nauka. Ukończył studia i zajął się projektowaniem samolotów, jednak najważniejsze dla niego były góry. W środowisku wspinaczy stał się symbolem marzeń o Himalajach. Z czasem całą swoją aktywność podporządkował jednej idei – wyprawie na Mount Everest. Chociaż nigdy do niej nie doszło, to jednak sukces i tragedia wyprawy na Nanda Devi East z 1939 roku trwale zapisały jego imię w historii nie tylko polskiego alpinizmu.

K2 - 75' - film dokumentalny, 1987
Reżyseria i scenariusz - Krzysztof Lang, zdjęcia: Wanda Rutkiewicz i Krzysztof Lang, muzyka: Krzysztof Knittel, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych.
Nagrody: 1987 - Graz (Międzynarodowy Festiwal Filmów Górskich) - Grand Prix